KABOTAJ BAYRAMI NE ANLAM İFADE EDİYOR?

03.07.2006  TARİHLİ MAKALEM

Her yıl olduğu gibi bu yıl da 1 temmuz günü KABOTAJ bayramını kutladık.Şenlikler,yarışmalar, etkinlikler yapıldı.Basından takip ettiğim kadarı ile Akçakoca,Kilimli,Zonguldak’ta aynı etkinlikler yapılmış.İsmi üzerinde olduğu gibi “bayram” olarak eğlenceli bir şekilde kutlanmış.Bayramlar eğlenceli kutlanmalıdır da.Yıllardır eğlencenin yapıldığı yerde bu bayramın esası nedir,neyi kutluyoruz,kutladığımız gerekçeler hala devam ediyor mu sorularını sormadık,sormayı da düşünmedik.Kabotaj bayramı olarak aklımızda olan şey “denizcilikle ilgili olduğu,limanda yağlı direğin ucundaki “BAYRAĞIMIZI” alma yarışı ve bu yarıştaki ödül tartışmaları” aklımıza geliyor.Böyle mi olmalı.Bayramın anlamı ve konu ile ilgili başka etkinliklerin yapılması gerekmez mi?.

KABOTAJ:Bir ülkenin iskele veya limanları arasında gemi işletme işi.

TÜRKİYE’DE KABOTAJ HAKKI; Türk kara sularında, Türkiye'deki akarsu ve göllerde gemi bulundurma, bunlarla gidiş geliş ve taşıma yapma hakkı.

KABOTAJ BAYRAMI; Deniz ticaretini teşvik amacıyla her yılın temmuz ayında kutlanan bayram.

İşin kelime olarak tanımını yaptıktan sonra ülkemizde kutlanan denizcilik ve kabotaj bayramının neyi ifade ettiğine bakalım.

Osmanlı imparatorluğu yıkılmış,kapitülasyonlar ile de ekonomisi kuşatılmıştı.Bir devletin bağımsızlığı sadece siyasi alanla olamayacağını en iyi bilenlerden olan Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK 1.iktisat kongresini 1923 de İzmir’de toplamıştı.Siyasi kanunlarla beraber ekonomik kanunların hayata geçirilmesi şarttı.Ülkemizin 3 tarafı denizlerle çevrili iken deniz ticareti muhakkak yeni kurulan devletin yani TÜRKİYE CUMHURİYETİ’NİN kontrolünde olmalıydı.Bu amaçla yapılan ilk adım; 29 Nisan 1926 tarihinde kabul edilen 815 sayılı Türkiye Sahillerinde Nakliyat-ı Bahriye (Kabotaj) ve Limanlarda Karasuları Dahilinde İcra-yı Sanat ve Ticaret Hakkındaki Kanun idi.Bu yasa ile Türk kıyılarındaki kabotaj hakkı, doğrudan Türk bayrağını taşıyan gemiler ve dolayısıyla Türk yurttaşlarına verilmiş önemli bir ayrıcalık kapsamındadır. Yasanın içeriğindeki kabotaj hakkı kısaca; “Türk karasularında limanlar arasında Türk bayraklı gemilerle ve T.C. uyruklu gemi personeliyle yapılan deniz taşımacılığı (yük ve yolcu) faaliyetlerini” ifâde etmektedir.

Bu kanun aynı zamanda TÜRK DENİZCİLİĞİNİN gelişmesi büyümesi ve uluslar arası düzeyde yarışır hale gelmesi demekti.Ama ne yazık ki bizim ATATÜRKÇÜLÜĞÜMÜZ hep kağıt üzerinde olmuş ve ATATÜRK’ÜN idealleri neydi,muasır medeniyet seviyesi ne demektir,nasıl bu seviyeye ulaşılırı düşünmedik.Atatürkçülüğümüz hep kağıt üzerinde kalmıştır.

1926 yılında Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün önderliğinde çıkartılan 815 sayılı kanun ile kazanılan haklar; ilk kez 1 Temmuz 1935 tarihinde 'Denizcilik Bayramı',olarak kutlanmaya başlandı. 1 Temmuz 1939'da da bu bayram 'Kabotaj ve Denizcilik Bayramı' olarak kutlanmaya başlandı.

Ümit eder ve beklerim ki bu güne kadar yapılamayan-yapılmayan etkinlikler (Deniz ticareti,tersaneler,liman şehirleri,marinacılık,balıkçılık gibi )gelecek yıllarda yapılsın.Denizcilik konusunda lise,yüksek okul,fakülte düzeyinde eğitim kurumları olan şehrimiz bir ilki gerçekleştirsin. Saygılarımla.