KORONAVİRÜS
MÜCADELESİNİN 2.DÖNEMİ
İnsanlık tarihinin bu güne kadar
yaşadığı en büyük salgının ilk dönemi olan “SALGINI
KONTROL ALTINA ALMA” sürecini
dünyanın gelişmiş-az gelişmiş tüm ülkelere göre daha az hasarlı
geçirdik. Bu başarıyı ,sağlık insan gücümüz ve alt yapımız ile birlikte KAMU
İRADESİNİN hızlı ve yerinde aldığı kararlar ile yaptığımızı hemen hemen
herkes kabul etmektedir. Mayıs ayı ortalarında MÜCADELENİN 2. DÖNMEMİNE geçiş yaptık. İkinci dönemin zorlukları
olduğu kadar avantajlı olduğumuz yönleri de var. Çok basit bir benzetme yapacak
olursak “ülkemizin tüm ormanlarında eş zamanlı çıkan yangınları kontrol altına
almak birinci dönem. Yeni yangınlar çıkmadan yangının tamamen söndürülmesi ve
tüm alanların eski halinden daha iyi duruma
getirilmesi “ olarak görebiliriz.
Avantajlı olduğumuz kısımlar;
**Artık virüsü tanımaya başladık.
*Damlacık
yoluyla bulaşıyor.
*Havada
fazla duramıyor. Damlacığın ağırlığı ile yere düşüyor.
*Çok
güçlü bir virüs değil. Isı ve dezenfektanlara kolayca ölüyor.
*Taşınması
için mutlaka insana ihtiyacı var.
Bu ve benzer özellikleri bize virüsü
kontrol etme ve bulaşmasını önleme tedbiri alma imkanı veriyor. Virüsle
mücadelenin BİRİNCİ DÖNEMİNDE bunları başarıyla yaptık.
Günlük pratik yaşamda ise;
1-Mutlaka MASKE takmak gerekir.
2-Maske ile beraber mesafe kuralına
uymak şart.
3-Ve sık sık el-yüz temizliği ile
birlikte ortam havalandırması yapmak gerekir.
Üç maddenin aynı anda yapılması korunma
oranını %100 yaklaştırıyorken tekli veya ikili uygulamalar başarıyı engelliyor.
Virüs ,yakın mesafe ve damlacık
yoluyla bulaşıyor. Bu bilgi bize bulaşma yollarının nasıl olduğunu da izah
ediyor. Kısaca özetleyecek olursak;
*Virüs bizi yeterli havalandırma
yapılmamış kapalı mekanlarda ve de
tedbirsiz olarak yakalarsa .
*Açık mekanlarda maske ve mesafe
kurallarına uymadan toplu olarak bir etkinlik içinde olursak.
*Toplu yaşam alanlarında kalabalık gruplar halinde
olursak.
*Okul,iş yeri,yurt,kışla gibi toplu
yaşam olan yerlerde gerekli tedbirler alınmazsa….
Yukarıda saydığım hususların günlük
yaşamımızdaki karşılıkları;
*Toplu taşıma araçlarındaki yoğunluk.
Mutlaka çözüm üretilmeli. Mesai saatleri değiştirilebilir. Kademeli olabilir.
Araçlara biniş-inişlerde el temizliği ve maske konusunda tedbirleri artırmak
gerekir.
*Hayatın olağan akışında oluşan
guruplara sayı kısıtlaması getirilebilir.
*Şehirler arası yolculukların
mesafelerine göre (kısa-orta-uzun) tedbirler artırılmalı.
*Risk gurubu(sağlık
çalışanı-kasiyer-kargo-aşçı-berber-garson vb) olanlara rutin test yapılmalı.
Yazımın
başında da belirttiğim gibi 2.DÖNEMİN kolay tarafları olduğu gibi zor tarafları
da var. Geniş bir coğrafi yapıya sahip ülkemizde yapılan mücadele bölgesel
(il-ilçe düzeyi) değişkenlik içerdiğini bilmek gerekir. Atılacak her adım
mutlaka doğru bilgi ile desteklenmelidir. Bunun için ŞEFFALIK ve BİLGİ PAYLAŞIMI ve AKAEMİK ARAŞTIRMA yapılması şart.
Şeffaflık ve
bilgi paylaşımı konusunda kamuoyunda yapılan tartışmalar amacını aşan bir
düzeyde yapılması 2.DÖNEM MÜCADELESİNE
fayda yerine zarar verdiğini bilmek gerekir. Şeffaflıktaki kastım şudur;
Koronavirüs mücadelesinde AKTİF KARAR
VERİCİ KONUMUNDA (Bakanlıklar-Bilim Kurulu-İllerdeki Pandemi Kurulları
gibi) olan ve AKADEMİK ÇALIŞMA
yapmak isteyenlerin bilgiye ulaşabilmesidir.
Diğer önemli
bir husus ise; Mücadelenin şekli DİNAMİK bir yapı olmasıdır. Tıpkı fırtınalı
havada okyanuslarda gemi idare etmek.
Tüm sorumluluğa sahi olan KAPTAN, an be
an olumlu olumsuz tüm bilgileri bilerek rotayı belirleyerek GEMİSİNİ sakin bir
limana çıkarmayı başarabilir. Virüs mücadelesinde de aynı kural geçerlidir.
Yazımın
başından buraya kadar Virüsle mücadelenin ağırlıklı olarak TIBBI YÖNÜYLE olan
mücadeleden bahsettim. 2.DÖNEMİN en
büyük zorlukları TIBBİ MÜCADELENİN
dışında kalan kısımlarda yaşanıyor yaşanacak. Bunlar; İşin sosyolojik kısmı var
,ekonomik kısmı var, siyasi kısmı var, moral-motivasyon kısmı var. Ve bu
hususlar hem ULUSAL düzeyde hem de ULUSLARARASI düzeyde başarılması gerekiyor.
Koronavirüs mücadelemizin 2.DÖNEMİNDE başarılı olabilmenin yolu; Her
sektör ve her alanda kısa-orta-uzun vadeli
olası senaryolar hazırlanarak YOL HARİTASI belirlenmelidir. Yürünen yolda
hatalı adımların çok hızlı tespiti ve yeni ADIMLARIN bu bilgiler ışığında
atılması BAŞARIYI GETİRECEKTİR.30.06.2020 Dr.M.Naci YALÇINKAYA Kdz.EREĞLİ
Not: https://kdzereglihalkinhabercisi.com/koronavirus-mucadelesinin-2-donemi_4138 01.07.2020 de yayınlandı
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder